Terugloop mantelzorgers voor ouderen is zorgwekkend probleem

donderdag 10 januari 2019, Tijd 14:55 uur

Uit een onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt dat het aantal mantelzorgers die ouderen kunnen benaderen voor hulp, flink is gedaald. Dat is een probleem, want de arbeidsmarkt van de zorg kampt al met grote personeelstekorten. Daarnaast kan het probleem leiden tot meer eenzaamheid onder de ouderen, terwijl het percentage eenzame ouderen de laatste jaren al gestegen is.

Toename eenzaamheid

Momenteel kunnen ouderen van zeventig jaar en ouder een beroep doen op gemiddeld vier familieleden of vrienden. Zij helpen de ouderen bij het dagelijks leven, zoals boodschappen doen, huishouden en persoonlijke verzorging. Echter, volgens een berekening van het PBL kan dat deze groep over twintig jaar nog maar twee familielieden of vrienden benaderen. Deze zorgwekkende ontwikkeling kan er volgens de onderzoekers toe leiden dat ouderen noodgedwongen langer thuis moeten blijven wonen. Daardoor zal de eenzaamheid nog verder toenemen en is de kans op ongelukken groter.

Het probleem groeit sneller dan eerder werd gedacht. Slechts één jaar geleden concludeerde het onderzoek van het PBL nog dat ouderen van 85 jaar en ouder in 2040 nog zes potentiële mantelzorgers konden benaderen. De ernst van het probleem is deels afhankelijk van de regio waarin de oudere woont. Er zijn veel plattelandsgebieden, zoals Oost-Groningen, Zuid-Limburg of Zeeuws-Vlaanderen, waar de jongeren wegtrekken. In die gebieden kunnen de zeventigplussers op nog maar één persoon een beroep doen.

Druk op mantelzorgers

Liesbeth Hoogendijk, woordvoerder van belangenvereniging MantelzorgNL geeft aan dat de druk op mantelzorgers al langer toeneemt; “Mantelzorgers geven vaker dan voorheen aan dat ze voor meer mensen tegelijkertijd zorgen. Soms voor twee of drie.” Ook geeft Hoogendijk aan dat veel mantelzorgers door de hoge werkdruk en extra taken tegen een burn-out aanzitten.

Het PBL zou graag zien dat de overheid meer investeert in de zorg om een doemscenario te voorkomen. De sector kampt nu al met een tekort van 100.000 professionals. Tineke Abma, hoogleraar diversiteit en participatie bij het VU Medisch Centrum, noemt de situatie schrijnend. In 2012 waarschuwde de Raad voor Gezondheid en Samenleving al voor deze personeelstekorten.

Echter, Den Haag bleef door bezuinigen op de zorg. Abma; “Verpleeghuizen sloten hun deuren, personeel werd ontslagen en de sector als geheel werd onaantrekkelijk om in te werken.” Daarbij concludeert Abma dat de zorg in verpleeghuizen ondermaats is; “Ik hoor van de zorginstellingen waar ik toezichthouder van ben dat ze door het tekort aan personeel de kwaliteit en de veiligheid van ouderen niet kunnen garanderen.”

Auteur: redactie ZorgGids Nederland